หนังตะลุงเกิดขึ้นครั้งแรกที่บ้านควนมะพร้าว อ.เมือง จ.พัทลุง โดยมีตาหนูนุ้ย และตาหนักทอง ได้เป็นผู้คิดนำหนังวัวมาแกะเป็นรูปและเชิดเล่าเรื่องราวพูดคุยกันโดยใช้เสาหลักซึ่งใช้ล่ามช้าง ที่เรียกว่า ตะลุง
กลุ่มผู้ผลิต กลุ่มแกะรูปหนังตะลุงหน้าถ้ำพระ
สถานที่ผลิต บ้านเลขที่ 427 หมู่ที่ 3 ตำบลเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง
ประธานกลุ่ม นายสมพงษ์ ชูจิต
ประวัติความเป็นมา “หนังตะลุง”เป็นคำเรียกขานการแสดงพื้นบ้านที่นิยมแพร่ หลายทั่วไปในภาคใต้ แสดงโดยการเชิดตัวหนังให้เคลื่อนไหวกิริยาให้เข้ารับบทพากย์ ผูกเรื่องให้สนุกสนาน สะท้อนสังคม การเมือง เดิมการแกะหนังตะลุงเป็นการแกะเพื่อใช้สำหรับการแสดงมหรสพพื้นบ้านโดยเฉพาะ รูปที่แกะส่วนมาก คือตัวที่ใช้ในการแสดงเช่น ตัวฤาษี ตัวพระ ตัวนาง หนูนุ้ย เท่ง ทอง เป็นต้น ต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบเพื่อให้เหมาะกับการนำเป็นของขวัญของฝากที่ ใช้สำหรับแขวนผนัง รูปที่ใช้จึงเปลี่ยนไปส่วนใหญ่นิยมใช้รูปในวรรณคดี เช่นพระรามนางสีดา หนุมาน นางฟ้า เทวดี ครุฑ ภาพทิวทัศน์ บุคคลสำคัญ เป็นต้น
เชื่อกันว่าหนังตะลุงเกิดขึ้นครั้งแรกที่บ้านควนมะพร้าวอำเภอเมืองฯ จังหวัดพัทลุง โดยมีตาหนูนุ้ย และตาหนักทอง ได้เป็นผู้คิดนำหนังวัวมาแกะเป็นรูปและเชิดเล่าเรื่องราวพูดคุยกันโดยใช้เสา หลักซึ่งใช้ล่ามช้าง ที่เรียกว่า “ตะลุง” เป็นเสาโรงหนัง จึงได้เรียกว่า“หนังตะลุง”มาจนทุกวันนี้ บางตำนานก็เรียกว่าหนังตา หนังลุง เพราะเกิดจากการเล่นหนังของตาหนูนุ้ยตาหนักทองดังกล่าว
เอกลักษณ์/จุดเด่นผลิตภัณฑ์ เป็นการบ่งบอกถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานที่มีถิ่นกำหนด ในจังหวัดพัทลุง มีความเชื่อมโยงกับวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่นภาคใต้ มีความวิจิตรงดงามประณีต
มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ
1. OTOP ระดับ 4 ดาว
2. มผช.
3. รางวัลครูภูมิปัญญาไทย
4. บุคคลเกียรติยศ ปี 2550
ความสัมพันธ์กับชุมชน กลุ่มแกะรูปหนังตะลุงหน้าถ้ำพระไม่เพียงแต่จะเป็นกลุ่มอาชีพที่ผลิตสินค้า ที่มีคุณภาพออกสู่ชุมชนเท่านั้นกลุ่มยังได้ฝึกหัดอาชีพให้กับผู้ที่สนใจ เพื่อนำไปประกอบอาชีพ และได้เป็นวิทยากรให้ความรู้กับประชาชนที่เข้ามาศึกษาดูงานจากสถานที่ต่างๆ
วัตถุดิบและส่วนประกอบ
1. หนังที่ฟอกแล้วหรือหนังสดก็ได้ ถ้าเป็นหนังสดต้องทำการขุด แล้วตากให้แห้ง
2. ตุ๊ดตู่
3. มีดแกะสลัก
4. กรรไกร
5. ค้อน
6. เขียงไม้
ขั้นตอนการผลิต การผลิตรูปหนังตะลุงในขั้นตอนการผลิตดั้งเดิมกับปัจจุบันไม่ต่างกันมากนักจะ มีก็แต่รูปแบบและการเพิ่มสีสันลงไป หรืออาจจะมีการสร้างรูปแบบมาตรฐานไว้และสามารถสำเนาไว้ใช้ได้หลาย ๆ ครั้ง เป็นการประหยัดเวลาในการสร้างแบบ โดยไม่ต้องวาดรูปใหม่การผลิตรูปหนังตะลุงยังไม่จำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีสมัย ใหม่เข้ามา เนื่องจากเป็นผลิตภัณฑ์ที่ให้ความประณีตจากช่างฝีมือที่ชำนาญการ
เทคนิค/เคล็ดลับในการผลิต กำหนดชิ้นงานที่จะผลิตว่าต้องการจะทำอะไร ก็หาหนังที่เหมาะสมกับชั้นงานนั้นๆ ก็จะได้ผลิตภัณฑ์ที่มีความงดงาม และที่สำคัญคือต้องอาศัยความอดทน และความประณีต
แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์
1.ที่ทำการกลุ่ม สถานที่ผลิต :บ้านเลขที่ 427หมู่ที่ 3ตำบลเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง
2. ศูนย์ OTOP อบจ.พัทลุง ตำบลเขาเจียกอำเภอเมืองฯ จังหวัดพัทลุง
3. น้ำพูร้อนเขาชัยสนหมู่ที่ 3 ตำบลเขาชัยสนอำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง